هنگ درام ، هندپن ، پنتام چه تفاوتی دارند؟

از زمانی که ساز جادویی هنگ درام یا هندپن یا پنتام درسال 2000 توسط شرکت پنارت ابداع شده است دیر زمانی نمی گذرد. اما در طی همین سالهای اندک هم از لحاظ فنی و کیفی و هم از لحاظ شکلی تغییرات گشترده ای بر روی ساز هنگ درام یا هندپن اتفاق افتاده است.

هنگ درام

در سال 2000 با ابداع این ساز ، شرکت سازنده نام آن را هنگ درام یا هنگ گذاشت. در سالهای بعدی به دلیل ظهور سازنده های جدید و عمدتا آمریکایی شکایاتی از سمت ابداع کننده مطرح شد. برای کسب اطلاعات بیشتر به مطلب زیر مراجعه فرمایید:

با هنگ درام بیشتر آشنا شویم

هندپن

شرکت هالو یا پنتایون استیل دومین سازنده این ساز زیباست. بعد از ساخت این ساز توسط هالو درگیری های لفظی بین پنارت و هالو اتفاق افتاد که ناشی از کپی رایت بود. پنارت عقیده داشت این ساز ابداع آنها بوده و نه می توان آنرا کپی کرد و نه از اسم آن استفاده کرد .

در راستای همین موضوع در سال 2009 به دلایل تجاری هالو تصمیم گرفت نام این ساز را به هندپن تغییر دهد. شاید در نگاه اول اسم جالبی نباشد اما خب به دلایل تجاری ناچار از تغییر نام بود. از همان زمان در کشورهای مختلف این ساز را با نام هندپن نیز می شناسند.

پنتام

با توجه به اینکه اسم هندپن چندان جالب نیست یک شرکت از سرزمین های اشغالی در سال 2013 اقدام به تغییر نام این ساز به پنتام کرد.پنتام ترکیبی از کلمات “Steelpan” و “Ghatam” است ، که گفته می شود دو ابزار الهام بخش در ایجاد اولین هنگ درام بوده است. از آن تاریخ این ساز با سه نام هنگ درام ، هندپن و پنتام در دنیا شناخته می شود .

در حقیقت هیچ تفاوتی بین هنگ درام و هندپن و پنتام از لحاظ فنی ، صدا ، ظاهر وجود ندارد و فقط مساله تجاری باعث تغییر نام شده است هرچند سازندگان اخیر تغییراتی در ظاهر آن داده اند که باعث بهبود صدای آن شده است .

با توجه به اینکه در ایران این قانون کپی رایت وجود ندارد شما میتوانید به راحتی از اسم هنگ درام استفاده نمایید. این اسم هم مصطلح است و هم در دهن خوب میچرد. ما نیز ترجیح می دهیم از هنگ درام استفاده نماییم.

هنگ درام ( هندپن ) و واژگان تخصصی

هنگ درام یا هندپن با واژگان تخصصی آن کاملا درآیخته است و هنرجو برای نواختن ناچار از آموختن کلمات تخصصی است. دینگ ، گو ، اینپکس برای هرکسی که جدیدا در دنیای هندپن آمده باشد ، کلمات جدید و ناشناخته ای است.

شاید در ابتدا وقتی کلمه “گو” را بدون دانستن ترکیب حروفاتش بشنوید به یاد پرنده ای زیبا می افتید. اما در دنیای هنگ درام یا هندپن این کلمات هر کدام تعریفی دارند. در این مطلب مفصل و جامع می خواهیم با واژگان تخصصی هنگ درام یا هندپن آشنا شویم.

در واقع ، شما برای خرید و همچنین برای آموزش هنگ درام یا تانگ درام نیازمند دانستن ترمینولوژی این ساز هستید. به دلیل آنکه کلمات مرتبط با هنگ درام واژگانی غربی هستند و هنوز مطالعه دقیقی از لحاظ ادبی و معادل سازی فارسی در ایران انجام نشده است ، لذا دسته بندی ما بر اساس حروف الفبای انگلیسی می باشد.

شما هم می توانید کلماتی که احساس میکنید در این مجموعه نیستند را به ما بگویید تا به آن اضافه نماییم. پس با ما همراه شوید با لغت نامه هنگ درام یا هندپن . قبل از هر مطلبی عکس راهنمای هنگ درام یا هندپن را میگذاریم تا با دید باز مطالب را دنبال نمایید.

آموزش هنگ درام ( هندپن )

A

Amplitude  یا دامنه صدا: طیف صدای یک نت از کمترین تا بیشترین حجم صدا را دامنه صدا گویند.

APEX Ding یا آپکس دینگ: نت هنگ درام یا هندپن که از سطح ساز بصورت گنبدی شکل بیرون زده است. به آن “Outie” هم می گویند. به شکل مراجعه نمایید.

Arpeggio: آکوردی که به یک سری نت ها تقسیم می شود و با پیوستن به هم بیش از یک اکتاو را تشکیل داده و شامل نت های مکرر نیز می شوند.

B

Bottom shell یا پوسته زیرین: به آن پوسته Gu نیز گفته می شود ، این پوسته فلزی است که قسمت زیرین هنگ درام را تشکیل می دهد. این پوسته شامل حفره صدا یا گو است. در هندپن یا هنگ درام های با نت های بالا داریای چندین نت است.

لغت نامه تخصصی هنگ درام یا هندپن برای اولین در ایران با ملودینگ

C

Chord یا آکورد ( منبع ویکی پدیا ) :  به اجرای هم‌زمانِ چند صدا یا نُت گفته می‌شود. آکوردها به منظور ایجاد هماهنگی و تقویت ملودی استفاده می‌شوند و برای هر کدام از آنها «نقش» و درجهٔ ویژه‌ای در گام موسیقی در نظر گرفته می‌شود تا به همراه صداهای فرعی  قوی‌ترین و همخوان‌ترین هارمونی ایجاد گردد. به اجرای همز مان حداقل 3 نت آکورد گویند.

Chromatic یا گام کروماتیک ( منبع ویکی پدیا ): گام کروماتیک گامی است که تمامی ۱۲ نت را شامل می‌شود. تمام نت‌های این گام نیم ‌پرده با یکدیگر فاصله دارند.

گام کروماتیک بر دو نوع است:

1. کروماتیک ملودیک: از یک نوت به نوت بعد (به فاصله یک پرده) ابتدا نیم پرده کروماتیک، سپس نیم پرده دیاتونیک می‌آید.
2. کروماتیک هارمونیک: از یک نوت به نوت بعد (به فاصله یک پرده) ابتدا نیم پرده دیاتونیک، سپس نیم پرده کروماتیک میآید.

توجه:

برای کسب اطلاعات بیشتر در این زمینه به آموزش تئوری موسیقی مراجعه نمایید. کلیک کنید

تئوری موسیقی

Composition یا ترکیب بندی: به آن کمپوزیسون هم می گویند. هر قطعه موسیقی که با شعر ، ترانه یا هنرهای دیگر ترکیب شود و نیز از سازهای مختلفی بهره بگید. ترکیب بندی می تواند یک آهنگ ساده یا یک کنسرت کلاسیک یا یک اپرای تمام عیار باشد. این کار معمولاً شامل نوت کردن (نوشتن) قطعه و در صورت لزوم ترکیب اشعار و قطعات صوتی وانتقال آن با سازهای مختلف است.

Crosstalk یا درهم تنیدگی اصوات: در موسیقی تداخل نامطلوب دو یا چند نت را که بر روی شنونده تاثیر منفی دارد را گویند.   این عامل خصوصاً در مورد هنگ درام و زمانی رخ می دهد که شما مثلا میخواهید C  دو اکتاو پایین و بالا را بنوازید.

تداخل بین دو صدا ایجاد جلوه های صوتی ناخواسته را ایجاد می کند. وقتی هنگ درامی درست ساخته نشده باشد ممکن است ضربه زدن به نتی باعث لرزش و به صدا آمدن نت کناری شود. در حالیکه هنگ درام یا هندپن خوب هنگ درامی است که نت ها کاملا از هم مجزا بوده و به خوبی از یکدیگر جدا شوند.

Cupola یا کوپولا: کلمه دیگری برای هنگ درام ( هندپن ) در اروپای شمالی. اصطلاح “cupola” توسط نوازنده فنلاندی لوری وولیو رواج پیدا کرد.

D

Dimple: اصطلاح رایج برای قسمت درونی هر نت محدب یا تو رفته را گویند.  به شکل مراجعه نمایید. در آموزش هنگ درام این قسمت جز یکی از مهمترین قسمت ها است.

Diatonic یا گام دیاتونیک: گام دیاتونیک گامی است که از پنج پرده و دو نیم پرده تشکیل شده که در آن، نیم‌پرده‌ها بیشترین فاصله را از یکدیگر دارند.

Ding یا دینگ: نت اصلی و گنبدی شکل بالای ساز است. می تواند به صورت مقعر یا محدب باشد. برای دیدن جای اصلی شکل را ببینید. سعی کنید اموزش را با واژگان فارسی یاد بگیرید . البته این واژه هم فارسی است هم انگلیسی.

Dynamic range یا پویایی صدا: طیف صدای هنگ درام یا هندپن از کمترین صدا تا بلندترین صدا. یکی از معیارهای اصلی کیفیت هنگ درام.

F

Flange یا حاشیه ساز: لبه فلزی غیر ارتعاشی که محل اتصال پوسته های بالا و پایین هنگ درام یا هندپن است. اغلب توسط حلقه ای از لاستیک یا طناب کنفه محافظت می شود. این اصطلاح کتر مصطلح است.  اصطلاح دیگر آن Rim  است.

Flat  یا بمول، بِمُل به فرانسوی: bémol یکی از علامات تغییردهنده است که قبل از نُت‌ها گذارده می‌شود. این علامت صدای نُت را نیم‌پرده پایین می‌آورَد؛ و آن را با نماد «♭» نشان می‌دهند. به‌عبارت‌دیگر، صدای نُت را نیم‌پرده بم می‌کند. بِمُل در تقابل با دیِز است.

عمل پایین‌آوردن نت چهارم با نیم‌پرده (بمل کردنِ سی) را تا پیداشدن هفت بمل ادامه دهیم، گام‌های بمل‌دار: فا، سی بمل، لا بمل، رِ بمل، سُل بمل، دو بمل بزرگ، و به‌ترتیب بمل‌ها سی، می، لا، رِ، سُل، دو، فا، پیدا می‌شوند.  در گام دو ماژور، فاصلهٔ میان نت‌های «دو» تا «رِ بمل»، یعنی از C تا ♭D را دوم کوچک می‌گو یند که معادل نیم‌پرده است. شاید در آموزش هنگ درام این نکات مغفول بماند اما شما سعی کنید آموزش را پایه ای یاد بگیرید.

آموزش هنگ درام یا هندپن را با لغات تخصصی یاد بگیریم

G

Groove یا ریتم تکراری: اصطلاح رایج غربی در دنیای هنگ درام است. یک ریتم با تکرار مکرر را Groove گویند. این واژه بیشتر درموسیقی جاز بکار میرود و در موسیقی ما ایرانی ها کمتر استفاده می شود.

Gu یا گو: دهانه دایره ای ، درگاه یا حفره صدا در قسمت تحتانی هنگ درام را گویند. گو اجازه می دهد تا هوا به هنگام ضربه زدن ورود و خروج پیدا کرده و صدای خروجی از آن را آزاد نماید. بدون گو صدای هنگ درام خفه خواهد شد.

اغلب قسمت گو به نسبت گام و اسکیل هنگ درام طراحی و ساخته می شود. همچنین به سازندگان هنگ درام کمک می کند تا ساز را هنگام خارج شدن از تیون دوباره از داخل تیون کنند.

Gudu یا گودو: گودو نوعی هنگ درام است که دارای دو حفره یا گو در پوسته پایینی است که معمولا یکی از دیگری کوچکتر است. این نام به دلیل شبهت ساختاری آن به ساز کوزه یا Udu  از این ساز گرفته شده وصدای مشابه آن را ایجاد می کند. آموزش این نوع هنگ درام مثل دیگر هنگ درام ها است.

Gamme همان اسکیل است. مراجعه نمایید به بخش اسکیل. برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد گام و اسکیل و ملودینگ اینجا را کلیک نمایید. اسم هایی که بر روی این گام ها گذاشته می شود مثل کورد یا حجاز ملودینگ نامیده می شود.

H

Handpan یا هندپن: نام دیگر هنگ درام. در اصل به دلیل آنکه هنگ درام نام تجاری بوده و توسط شرکت PanArt به ثبت رسیده است شرکت های سازنده نمی توانند از هنگ درام استفاده نمایند و نام عمومی آن است.

Harmonics یا هارمورنی نت های هنگ درام: وقتی به یک نت ضربه می زنید ، در اصل سه ملودی به گوش می رسد:

1. صدای اصلی خود نت ، به عنوان مثال نت F
2. صدای اکتاو این نت ، ​​یعنی به عنوان مثال ،  F بعدی ، که 6 تن بالاتر از نت اولیه است.
3. اکتاو پنجم این F : نت ها از هم با 3.5 گام فاصله جدا می شوند. یک پنجم یک اکتاو فاصله ای است که مد نظر است. به عنوان مثال هنگامی که 3.5 گام به F اضافه می شود به نت C می رسد. اکتاو پنجم F  می شود. C   بنابراین سه ملودی گفته شده یعنی نت اصلی ،اکتاو و اکتاو پنجم هارمونیک آوایی را به وجود می آورند.

معیار هارمونی یکی از معیارهای مهم کیفیت هنگ درام می باشد. برای دانستن معیارهای اصلی ساز بر روی این لینک کلیک نمایید. هنگام آموزش هنگ درام یا هندپن از استاد خود بخواهید این مورد را به شما توضیح دهد.

Helmholtz Resonance یا صدای رزونانسی: تا به حال به بطری خالی از سمت دهانه با کف دست ضربه زده اید؟ این همان صداست. این نوع صدا در سازهایی که دارای حفره هستند مانند ساز کوزه یا هنگ درام می تواند به و جود آید. جه ایجاد  رزونانس ،حفره گو را با ضربان کف دست می کوبند و جریان هوای آن را خفه میکنند.

I

Innie : انحنای نت که به سمت داخل و بصورت مقعر شکل می گیرد. همچنین به آن “Inpex Ding” نیز گویند.

Inpex Ding یا اینپکس دینگ: نت و انحنایی که به سمت داخل شکل می گیرد. همچنین به آن “Innie”  نیز گویند.

Interstitial یا ناحیه واسط: هر ناحیه از هنگ درام که دارای نت نیست را ناحیه واسط گویند. این قسمت ها اغلب برای تکنیک های کوبه ای استفاده می شود .

M

 Major یا گام ماژور (منبع ویکی پدیا): گام ماژور گامی دیاتونیک است که در آن فاصله تمام درجه‌ها یک پرده‌است به جز فاصله بین درجه سوم و چهارم و فاصله بین درجه هفتم و هشتم، که نیم پرده هستند. گام ماژور استوار شده بر روی نت «دو» به صورت “دو-ر-می-فا-سل-لا-سی-دو” است.  طبیعتاً گام و اسکیل های ماژور در هنگ درام شادتر هستند و می تواند با هر نتی شروع شود . بنابراین E ، G # major ، Cb major و غیره از جمله گام های ماژور در هنگ درام هستند.

توجه: سعی کنید در خرید یا آموزش هنگ درام یا هندپن حتما ماینور و ماژور بودن ساز را در نظر بگیرید. برای کسب اطلاعات بیشتر در این مورد و انتخاب اسکیل مورد نظر خود اینجا را کلیک کنید.

Minor  یا گام مینور: گام مینور طبیعی گامی دیاتونیک است که در آن فاصله‌های نیم پرده، به ترتیب بین درجه‌های دوم و سوم و درجه‌های پنجم و ششم قرار گرفته‌اند. گام مینور طبیعی بر روی نت «لا» به صورت «لا-سی-دو-ر-می-فا-سل-لا» است.

این گام در واقع متناظر با گام ماژور دو است که از نت ششم شروع شده و تا هشت درجه دنبال شده باشد. گام ماینور اسرارآمیز، غمگین و آرام است و می تواند با هر نتی شروع شود مثلا D ، F# ، Bb و غیره.

N

 Nitrided / Nitration یا فولاد نیتراید: یکی از سه ماده اصلی هم اکنون در ساخت هنگ درام استفاده می شود. فولاد خام و استیل ضد زنگ از موارد دیگر هستند. نیتراید کردن فولاد یک فرایند شیمیایی است که به منظور تقویت مقاومت فولاد در برابر زنگ زدگی و پایداری تیون و همچنین بهبود صدای و مانایی انجام می پذیرد.

Note  یا نت موسیقی: در موسیقی 12 نت وجود دارد:

C; C#/Db; D; D#/Eb; E; F; F#/Gb; G; G#/Ab; A; A#/Bb , B

از میان این 12 نت ، 7 مورد از آنها نت کامل است و دارای یک اسم خاص (do، re، mi، fa، sol، la، ti (یا si)) و 5 نت دیگر با یک دیز (#) یا بمول مشخص می شود دقیقاً همان نت هستند (یعنیC#  برابر Db است ؛ F# برابر با Gb است) اما نیم پرده دارای صدای مختلفی هستند.

آموزش هنگ درام یا هندپن را با لغات تخصصی پی بگیرید.

O

Outie : نت هنگ درام که از سطح ساز بصورت گنبدی شکل بیرون زده است. همچنین به آن “Apex Ding” گویند. به شکل مراجعه نمایید.

P

Pantam یا پنتام: نام دیگر هنگ درام. این اصطلاح توسط یک فروشگاه موسیقی سرچشمه گرفته است و ترکیبی از کلمات “Steelpan” و “Ghatam” است ، که گفته می شود دو ابزار الهام بخش در ایجاد اولین هنگ درام بوده است.

R

Raw Steel  یا فولاد خام: یکی از سه فولاد مورد استفاده در ساخت هنگ درام استایراد این ماده زنگ زدگی ، و عدم نگهداری طولانی مدت تیون است.

Resonance یا رزونانس: ارتعاشات یک نت هنگام ضربه زدن ، که باعث تشدید و غنای صدا می شود.

Rim یا حاشیه ساز: لبه فلزی غیر ارتعاشی که محل اتصال پوسته های بالا و پایین هنگ درام است. اغلب توسط حلقه ای از لاستیک یا طناب کنفه محافظت می شود. اصطلاح دیگر آن Flange  است. به شکل نگاه کنید.

S

Scale یا اسکیل: مجموعه ای از نت ها که گام موسیقی را تولید میکنند. در هنگ درام به دلیل عدم تغییر نت ها و تیونینگ ، گام و اسکیل ثابت است.

Sharp یا دیز: دیِز (به فرانسوی: dièse) علامتی است که اگر در کنار هر نتی قرار بگیرد صدای آن نت را نیم‌پردهٔ کروماتیک بالا می‌برد یا اصطلاحاً زیرتر می‌کند. علامت دیِز در موسیقی «♯» است.  علامت دیز صدای نت را نیم‌پردهٔ کروماتیک زیرتر و علامت بمل صدای نت را نیم‌پردهٔ کروماتیک بَم‌تر می‌کند.  استفاده از یک تیونر ، اگر یک یا چند نت هنگ درام زیرتر از اصل خود نت شود یعنی نت از تیون خارج شده و نیاز به تیون مجدد دارد.

توجه :

برای کسب اطلاعات بیشتر در این زمینه به کتب آموزش نت موسیقی و یا اساتید آموزش هنگ درام مراجعه نمایید.

Shell یا پوسته: یک هنگ درام از دو پوسته تحتانی و فوقانی و از جنس فلز تشکیل شده است. پوسته بالایی (که به آن پوسته دینگ نیز گفته می شود) و پوسته زیرین (که به آن پوسته گو نیز گفته می شود) در ریم به هم متصل می شوند.

Shoulder یا ساز شانه: ناحیه مسطح در اطراف پایه دینگ است که دینگ را به قسمتهای واسط هنگ درام متصل می کند. شکل را مشاهده نمایید.

Shoulder Tone یا آوای ساز شانه: به صداهای برآمده از اطراف دینگ را در اثر نواختن ضربه گویند.

Stainless Steel یا فولاد ضد زنگ: استیل ضد زنگ یکی از سه فولاد مختلف است که در حال حاضر در ساخت هنگ درام استفاده می شود ، هنگ درام ساخته شده از جنس فولاد ضد زنگ اغلب شامل یک آلیاژ کروم یا تیتانیوم هستند و در برابر هوا و آب مقاوم هستند و صدای شیشه ای به نسبت دیگر جنس ها دارند.

Sustain یا مانایی صدا: صدای مانا یا Sustain به معنای ماندگاری صدا در فضا و انعکاس آن بعد از ضربه است.  در موسیقی ، این اصطلاح به توانایی یک ساز برای حفظ صدای یک نت واحد هنگام پخش را گویند. در جای ساکت بر روی نت ها ضربه بزنید.

هنگ درامی که در آن 10 ثانیه صدای نت را بشنوید ، پایداری بیشتری نسبت نتی دارد که 6 ثانیه به صدا در می آید. ماندگاری صدا از آن بابت اهمیت دارد که این معیار هرچه بیشتر باشد میتواند بیشتر شنونده را مسحور خود نماید. یکی از هفت معیار اصلی هنگ درام- برای اطلاعات بیشتر اینجا را کلیک کنید.

T

Tak یا تیک: صدای کوبه ای که در سطح غیر از نت ها در هنگ درام ایجاد شود.

Time Signature یا کسر میزان : میزان نما معادل نسبتی از گرد است که در یک میزان محصور شده است که معروف به کسر میزان (به انگلیسی: Time signature) است. اگر در تعریفی از میزان نما بگوییم عدد بالایی تعداد ضرب و عدد پایینی، واحد ضرب (نسبت آن به نت گرد) را نشان می‌دهد اشتباه است زیرا در میزانهای ترکیبی واحد ضرب با عدد پایینی یکی نیست

برای نمونه در میزان ترکیبی ۶ روی ۸ که یک میزان دوضربی ترکیبی است، واحد ضرب سیاه نقطه دار است.  به‌طور کلی سه نوع میزان وجود دارد: ساده، ترکیبی و لنگ.

آموزش هنگ درام ( هندپن )

Tone یا ملودی: (1) کیفیت صدای یک نت یا یک ساز کامل.

(2) فاصله بین نت ها و به معنای اجرای چند نُت است که شنونده آن را به صورت یک مجموعهٔ واحد احساس می‌کند.

Tonefield: قسمت صاف و بیضی شکل در اطراف نت را می گویند.  این قسمت می تواند در هنگام ضربات سه هارمونی مختلف را ایجاد کنند (به عنوان مثال D3 ، D4 و A4 برای یک Ding). قسمت مسطح اطراف دینگ نیز یک Tonefield است. شکل را مشاهده نمایید.

Top Shell یا پوسته فوقانی: به آن Ding side یا shell هم گفته می شود. کل نت های اصلی هنگ درام و دینگ بر روی آن قرار دارد.

سخن پایانی ما در آموزش هنگ درام ( هندپن ) و واژگان تخصصی

امیدوارم که مطلب ما برای آموزش هنگ درام ( هندپن ) شما مفید باشد. تا امروز و تا هنگام انتشار مطلب هیچ مطلب جامعی به این صورت به زبان فارسی وجود نداشته و وب سایت ملودینگ برای اولین بار این مطلب را منتشر می کند. اگر قصد خرید هنگ درام یا هندپن را دارید با ما تماس بگیرید و مشاوره نمایید. قبل از خرید وبلاگ ما را بخوانید. قیمت های ما را بررسی کنید و شرایط ما را مقایسه نمایید.

لینک خرید هنگ درام